Địa phương được tự xác định tiêu chí mua và thuê nhà ở xã hội

Ngày 29/5, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết thí điểm một số chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, trong đó có một điểm mới quan trọng: trao quyền cho chính quyền các tỉnh, thành xây dựng tiêu chí riêng để xét duyệt đối tượng được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội.

Chính quyền địa phương quyết định tiêu chí phù hợp thực tế

Theo nội dung Nghị quyết, việc xác định người đủ điều kiện sẽ dựa vào thực trạng từng địa phương và được tính theo địa giới hành chính hiện tại, trước thời điểm sắp xếp lại đơn vị hành chính. UBND cấp tỉnh sẽ chủ động xây dựng các tiêu chí chi tiết, đảm bảo phù hợp với nhu cầu thực tế dân cư.

Những người chưa có nhà ở, hoặc có nhà nhưng ở xa nơi làm việc, hay chưa từng được hưởng chính sách nhà ở xã hội… sẽ được xét duyệt theo các tiêu chí do địa phương ban hành.

Gỡ khó cho người lao động có nhà ở nông thôn

Quy định mới này nhằm tháo gỡ tình trạng nhiều người lao động tại các thành phố, khu công nghiệp không đủ điều kiện mua nhà ở xã hội do đang sở hữu nhà ở nông thôn, dù thực tế họ không thể sinh sống tại đó để thuận tiện cho công việc.

Ngoài ra, trong bối cảnh địa giới hành chính có thay đổi do việc sáp nhập, nhiều người có thể bị rơi vào tình trạng “không còn đủ điều kiện” vì thuộc địa phương mới. Quy định linh hoạt từ chính quyền địa phương sẽ giúp giải quyết triệt để bất cập này.

Mở rộng quyền thuê nhà ở xã hội cho tổ chức, doanh nghiệp

Nghị quyết cũng mở rộng đối tượng được thuê nhà ở xã hội. Không chỉ cá nhân, mà các doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội, và đơn vị sự nghiệp công lập đều có thể thuê để bố trí chỗ ở cho cán bộ, công nhân, người lao động.

Đặc biệt, các doanh nghiệp trong khu công nghiệp được phép thuê nhà lưu trú ngay trong khu để bố trí chỗ ở thuận tiện cho công nhân.

Chi phí thuê nhà ở xã hội cho người lao động sẽ được hạch toán vào chi phí sản xuất – kinh doanh hoặc chi thường xuyên, tùy từng trường hợp.

Cắt giảm thủ tục, tăng ưu đãi cho doanh nghiệp đầu tư

Để thu hút doanh nghiệp tham gia xây dựng nhà ở xã hội, Nghị quyết đưa ra nhiều cơ chế ưu đãi mạnh mẽ. Cụ thể:

• Miễn thủ tục đấu thầu chọn nhà đầu tư, được chỉ định chủ đầu tư trực tiếp.

• Miễn lập, thẩm định và phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết.

• Áp dụng chỉ định thầu rút gọn cho các gói xây dựng.

• Dự án sử dụng thiết kế mẫu được miễn giấy phép xây dựng.

• Chủ đầu tư được quyền tự xác định giá bán và giá thuê mua, không cần cơ quan chuyên môn thẩm định trước.

Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, việc rút gọn các thủ tục này sẽ giúp giảm thời gian triển khai dự án nhà ở xã hội đến 70%, tương đương khoảng 200 ngày so với quy trình hiện hành.

Siết chặt quản lý, phòng ngừa trục lợi chính sách

Bên cạnh các chính sách ưu đãi, Quốc hội cũng yêu cầu Chính phủ xây dựng hệ thống giám sát chặt chẽ để kiểm tra, đánh giá chất lượng nhà ở xã hội. Đồng thời, cần có biện pháp ngăn ngừa tiêu cực, tham nhũng, lãng phí và hành vi trục lợi chính sách.